Voedsel uit de Scandinavïe is zoveel meer dan rolmops en gehaktballen. Het culinaire landschap strekt zich uit van de midzomernachtszon in het Noorden tot de vlakke, vruchtbare velden van Denemarken en het is veel gevarieerder dan u misschien zou denken.
Scandinavisch voedsel heeft de reputatie eenvoudig en eerlijk te zijn, “husmanskost”, het huisbereide eten van het platteland met zijn gebruik van inheemse, verse producten zet de toon.
Smörgåsbord
Letterlijk “tafel met boter”is dit een maaltijd die bestaat uit brood of sandwiches vergezeld van kleine gerechten, warm en koud waaronder vis- en koud vleesbeleg en warme schotels die elkaar afwisselen. Populaire gerechten zijn rolmops met roggebrood, salade van rode bietjes en appel, gehaktballen, paté’s en verschillende soorten gezouten, gemarineerde en gerookte zalm.
Op het eind van de maaltijd volgt traditioneel kaas, maar houd er rekening mee dat een traditionele lunch uren kan duren waarbij aquavit niet mag ontbreken.
VIS
De populairste vis is gepekelde haring, zoet gepekeld, maar evengoed gerookt of gebakken.
Een grote liefde gaat uit naar gezouten en gerookte zalm. Een van de bekendste varianten is Gravadlax, zalm die met dille en zout op smaak gebracht wordt. Daarnaast is gerookte makreel een courant gerecht en is de maand Augustus traditioneel gewijdt aan de rivierkreeftjes die op tuinfeesten met aquavit genoten wordt.
VARKENSVLEES
Varkensvlees is een belangrijk deel van het Zuid Scandinavische dieet. ” Flæskesteg “varkensgebraad is zo Deens als rosbief Brits is en is een klassieker bij de traditionele Deense Kerstlunch. Meer noordelijk wordt wild als hert en rendier geserveerd maar ook gedroogd en gerookt lamsvlees. Wat niet mag ontbreken zijn gehaktballen, elk gezin heeft wel zijn specifieke bereidingswijze en variatie. In Zweden wordt hiervoor een mengeling van varkens- en rundsvlees gebruikt, in Denemarken wordt dat een mengeling van varkens- en kalfsvlees. Maar het belangrijkste bij goede gehaktballen is een goed basisrecept en weten hoe je er een eigen twist aan geeft.
ZOETIGHEID
Scandinavische gebakjes, desserts en cakes maken overvloedig gebruik van kaneel en cardemom. Kaneelbroodjes zijn populair in bv. Zweden en wordt op elk moment van de dag genoten, bij voorkeur met een kopje koffie. Wist u dat de bekende ‘Danish”, in Denemarken ” wienerbrød genoemd worden? Andere lekkernijen zijn “kladkaka”, een kleverige chocoladecake en gebakjes met fruit en bessen.
BROOD
Denemarken, Noorwegen en Zweden houden van brood, maar dan de donkere variant gemaakt van roggebrood. Maar ook zoete varianten als “vörtbröd“, “limpa” or “franskbrød” zijn populair en het op beschuit lijkende “knäckebrod” mag zeker niet vergeten worden.
WAT LIGT ER NU OP MIJN BORD?
Er worden ook minder alledaagse zaken in Scandinavïe opgediend. Wat dacht u van “Surströmming”, gefermenteerde haring die sterk ruikt maar bijzonder lekker smaakt. Heeft u al “Lutfisk”geproeft, een bereiding met kabeljauw die gegaard wordt in loog of de fameuze “Hákarl”, gefermenteerd haaienvlees uit Ijsland wat eerst begraven en dan maandenlang gedroogd wordt.
